İş Bankası , Gn Md Yrd. Suat İnce’nin 20 Eylül 2013 tarihli basın açıklamasıyla, aralarında Karaburun Yarımadası Mordoğan RES (Rüzgar Enerjisi Santralı) ve Yaylaköy RES ‘in de olduğu 5 proje için Enda Enerji Holding’le 96 milyon $ kredi anlaşması imzaladığını duyurmuştur.

Sayın İnce’nin açıklamasında “…özellikle çevresel konularda tüm önlemleri alınmış enerji projelerine finansman desteğini önümüzdeki dönemde de sürdüreceğiz.” ifadesine de yer verilmiştir. Ancak, sözkonusu projelerle ilgili olarak, İş Bankası’nın çevresel ve sosyal etkileri ne şekilde değerlendirdiği ve irdelediği konusunda sürecin doğrudan etkilenen tarafı olan Yarımada yaşayanlarının bilgisi bulunmamaktadır.

İş Bankası Yönetimine 27 Eylül 2013 tarihinde gönderdiğimiz, anılan projelerin Yarımada geçmişini de içeren ve Karaburun yaşayanları ile paylaşmak üzere yanıtını beklemekte olduğumuz yazıyı ana hatlarıyla kamuoyu ile de paylaşmak isteriz.

Doğu Akdeniz Havzasının en temiz bölümü olarak tanımlanan Karaburun Yarımadası, uluslararası ölçekte koruma altında olan türleri de içeren çok zengin ve değerli biyolojik çeşitliliği barındıran özel bir ekosisteme ve bununla uyumlu sosyo-kültürel dokuya sahip nadir bölgelerden biridir.

Karaburun Yarımadası bütüncül bir yaklaşımla mutlaka korunması gereken bir ülke değeri ve dünya mirasıdır. Karaburun Yarımadası yaşayanları, sahip oldukları doğal ve kültürel mirasın korunması konusunda ortak bir bilince sahiptir. Bu kapsamda, yaşamı tehdit eden yatırımların durdurulması ve Yarımada’nın doğayla barışık kırsal yaşamın sağlandığı koruma alanı ilan edilmesi için yoğun bir çaba ve mücadele içindedir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Yarımadanın tamamını kapsayacak şekilde hazırladığı, Karaburun Yarımadası’nın ulusal mevzuatla korumaya alınmasını öngören Özel Çevre Koruma Bölgesi ilanı çalışmaları Karaburun Yarımadası bileşenleri tarafından büyük önem verilerek ve dikkatle izlenmektedir.

Ancak, Karaburun Yarımadası neredeyse tüm tepelerini kaplayarak yayılmakta olan, RES’lerin ağır baskısı altındadır. Bölgede bu ölçüde yoğun ve yaygın RES inşası, türbinlerin kapladığı alanların yanısıra, enterkonekte sisteme bağlantıları, yan yollar, türbinlerin trafo merkezine bağlanması için kurulan yer altı şebeke tesisleri, türbinler arası açılan yollar, geçici inşaat alanları gibi unsurlar da eklendiğinde doğal yaşamı hızla yok etmektedir. Bu durum ayrıca, dağlık, engebeli coğrafi yapısı nedeniyle tarım ve mera alanlarının kısıtlı olduğu bölgede yöre halkının iki temel geçim kaynağı olan keçi yetiştiriciliği ve zeytinciliğe büyük zarar vermekte ve yöre halkının kadim kültürü ile varlığını sürdürmesini ciddi boyutta tehdit etmektedir. 450 yıllık Yaylaköy halkı “10.000 kara keçimizle bize göçecek yer gösterin” demektedir.

Yaylaköy RES projesi, şu anda İnşaatı tamamlanma aşamasında olan ve kapasite artışı çalışmalarını sürdüren Lodos Enerji Üretim A.Ş’ye ait Karaburun RES yatırımı, Mordoğan RES projesi ise, Ayen Enerji’ye ait RES yatırımı ile aynı bölgededir.

Mordoğan ve Yaylaköy RES projeleri ile ilgili olarak, 09 Kasım 2012 tarihinde uluslararası karbon sertifikasyon kuruluşu olan Gold Standart Vakfı kuralları gereği yapılmak istenen “Halkı Bilgilendirme Toplantıları”na, yerel halk, yerel yönetimler, köy muhtarlıkları ve Yerel STK’ların ortak iradesiyle, halkın katılımı gerçekleşmemiştir. Bu karşı çıkışın, “ çevrenin, biyoçeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir yaşam” konuları çerçevesinde özetlenen gerekçeleri anılan Vakıfa ve ilgili ulusal ve uluslararası kuruluşlara iletilmiş, Vakıf, bu durumda bu projeleri sertifikalandırma süreçlerine dahil edemeyecekleri bilgisini Konseyimize vermiştir.

Yaylaköy’ü çepeçevre saran mevcut RES inşaatının doğa ve yerel üzerindeki olumsuz etkileri ağır bir şekilde yaşanmaktayken, Yarımada’da planlanan diğer RES projeleri, ekosistem üzerindeki tahribat riskini yenilenemeyecek noktaya taşıyacak ve “sürdürülebilir kalkınma” yaklaşımının çok uzağında, Yarımada için bir yok oluş sürecini beraberinde getirecektir.

İş Bankası Yönetimi bu kredi anlaşmasıyla doğa ve sosyal yaşam tahribatını da kredilendirdiğinin farkında mıdır?

İş Bankası’ nı, Karaburun Yarımadası’nın uluslararası sözleşmelerle koruma altına alınmış olan türleri de barından nadir ekosisteminin korunması ve yerelin sürdürülebilir yaşamı konularını dikkate almaya ve yapılan kredi anlaşmasını bu çerçevede yeniden değerlendirmeye davet ediyoruz.

KARABURUN KENT KONSEYİ